मोड आलेल्या मेथीदाण्यांची भाजी - Fenugreek Seed Sprouts

मोड आलेल्या मेथीदाण्यांची भाजी - Fenugreek Seed Sprouts

औषधी गुणांनी परिपूर्ण अशी मेथीची भाजी आहे. मेथी दाणे आणि मोड आलेल्या मेथ्यांमध्ये प्रथिनं, फायबर, ‘क’ जीवनसत्त्व आणि मोठय़ा प्रमाणात लोह आढळतं. कोलेस्टॉॅलची पातळी कमी करण्यासाठी, हृदयरोगाचा धोका कमी करण्यासाठी मेथीचा उपयोग केला जातो. मेथीची पानं चवीला कडवट असली तरी स्वादिष्ट असतात, पचनालाही उपयुक्त असतात. मोड आलेल्या मेथ्या तेलात वाटून केसाला लावल्याने केसांचं आरोग्य सुधारतं. मेथी ही भाजी पाने व बिया (मेथीदाणे) या दोन्ही रूपांत वापरली जाते. मेथीच्या पानांप्रमाणेच मोड आलेल्या मेथीदाण्यांची भाजी चविष्ट लागते. 

साहित्य 

• १ टॉमेटो बारीक कापलेला
• हिंग
• मोहरी 
• जीरे 
• कडीपत्ता
• हळद
• मसाला पूड
• मीठ चवीसाठी 
• कोथिंबीर
• खवलेले खोबरे

कृती

• मेथी स्वच्छ धुवून रात्रभर पाण्यात भिजवून ठेवा आणि सकाळी पाणी काढून एका जाळीच्या भांड्यात मोड येण्यासाठी झाकून ठेवा. मेथीदाण्यांना मोड यायला दोन दिवस लागतात. रात्री पुन्हा मेथी धुवून परत झाकून ठेवा. दुसऱ्या दिवशी मोड आलेले मेथीदाणे भाजी करण्यासाठी तयार आहेत.
  
  
  
  
  
  
  
• एका टोपात थोडं पाणी गरम करत ठेवणे त्यात चिमूटभर हिंग आणि अर्धा चमचा मीठ घालणे.  पाणी तापल्यानंतर त्यात मोड आलेले मेथीचे दाणे टाकणे आणि १५ मिनिट शिजू देणे. 
  
  
  
  
  
  

  

  
  
  
  
• त्यांनतर एका जाळीच्या भांड्यात ते ओतून घेणे मेथी मधील कडवट पाणी पूर्ण निघून गेल्यावर (त्यामुळे मेथीची भाजी कडू लागत नाही ) 
  
  
  
•  एका कढईत तेल तापल्यावर त्यात मोहरी आणि कडीपत्त्याची फोडणी द्या. नंतर जीरे आणि हिंग घालून बारीक चिरलेला कांदा घाला.
  
  
  
  

  

  
  
  
  
• कांदा थोडा गुलाबी रंगाचा झाल्यावर बारीक चिरलेला टॉमेटो टाका.
  
  
  
  
  
  
  
  
  
• टॉमेटो शिजल्यावर  हळद, मसाला आणि मीठ टाकून त्यात मोड आलेले मेथीचे दाणे टाकून भाजी परतून झाकून ठेवा.  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
• ५ मिनिटांनी एकदा झाकण काढून भाजी परतून घेऊन भाजी मधील पाणी सुकले असल्यास गॅस बंद करणे.
• वरून चिरलेली कोथिंबीर आणि खोबरे टाका.
  
  
  
  
  

भरली मिरची - Bharali Mirchi

भरली मिरची - Bharali Mirchi

साहित्य 

• लांबट हिरव्या मिरच्या (या मिरच्या कमी तिखट असतात आणि त्यांची साल जाडसर असते. पण चवीला खुप छान लागतात.)
• सूख खोबर
• शेंगदाना
• लाल तिखट
• धणेपूड 
• हळद 
• तेल 
• मीठ

कृती

• मिरच्या धुवून पुसून घ्याव्यात. त्यांना उभी चिर द्यावी (जेणेकरून त्यात मसाला भरता येईल.) मिरच्यांमधील बिया काढून टाकून मिरच्यांना मीठ लाउन ठेवणे.
  
• सुख खोबर बारीक किसून मंद आचेवर थोडे भाजून घेणे.
  
• शेंगदाना मंद आचेवर भाजून घेणे. थंड झल्यावर त्याची सालं काढून घेणे.
• मिक्सर मध्ये भाजलेले सुखे खोबरे, शेंगदाना, लाल तिखट हळद , धणेपूड आणि चवीपुरते मीठ घालून बारीक करून घेणे.
  
• हा मसाला मिरच्यांमधे भरावा.
• मध्यम आचेवर कढई  ठेऊन त्यात थोडं तेल घालून त्यात ह्या भरलेल्या मिरच्या ठेवाव्यात वरून झाकण लावून वाफ काढावी. २-४ मिनीटांनी मिरचीची बाजू पलटावी.  उरलेला मसाला त्यात टाकावा आणि आवशक्यता  वाटल्यास थोडं तेल टाका आणि झाकण लावून वाफ काढावी.

साधी सोपी खमंग तिळ पोळी !!

साधी सोपी खमंग तिळ पोळी !!!

तिळ आणि गुळाचा वापर करून विविध पदार्थ तयार करण्यासाठी महिला प्रयत्न करतात. त्यापैकी एक म्हणजे तीळ गुळाची पोळी. अनेकांचा घरी बनवला जाणारा हा पदार्थ खाण्यासाठी मस्त आहे झटपट होणारा आहे. तुम्ही देखी करू शकता ही तिळ गुळाची पोळी.

साहित्य

1. पांढरे तिळ
2. किसलेले सुखं खोबरं
3. वेलची पूड
4. जायफळ पूड
5. बारीक केलेलं गुळ गूळ
6. शेंगदाणा
7. मैदा किंवा गव्हाचे पीठ 
8. चवीपुरते मीठ 

कृती 

• पांढरे तिळ, शेंगदाणा आणि किसलेलं सुख खोबर व्यवस्थित भाजून घेणे. 
  
  
  
  
• नंतर ते मिक्सरमध्ये बारीक करून घेणे. 
  
  
  
  
  
  
• नंतर मंद आचेवर कढई ठेऊन त्यात बारीक केलेलं गुळ टाकून तो व्यवस्थित वितळून घेणे.
• त्यात १ चमचा तूप टाकून त्यात मिक्सर मध्ये बारीक केलेलं मिश्रण घालून वेलची आणि जायफळ पूड टाकून व्यवस्थित मिक्स करून घेणे. गॅस बंद करून मिश्रण थंड करत ठेवणे. थंड झालेले तिळाचे मिश्रण व्यवस्थित एकजीव करून घेणे. 
• एका भांडयात थोडे पाणी घेऊन चवीपुरते थोडे मीठ घालून घालून त्यात मावेल एवढे गव्हाचे किंवा मैद्याचे  पीठ घालून व्यवस्थित मळून घेणे . (पीठ जास्त पातळ किंवा जास्त घट्ट मळू नये) . 
• मळलेल्या पिठाचा छोटासा गोळा घेऊन तो खोलगट करणे . त्यात तिळाचे मिश्रण थोडे घालून गोळा व्यवस्थित बंद करून घेणे. त्यानंतर दोन्ही हातांनी गोळ्याला दाब देऊन तो गोळा थोडासा चपटा  करून घेणे. नंतर गोळ्याला दोन्ही बाजून सुखे पीठ लावून घेऊन पोळपाटावर गोल आकारात लाटणे. 
  

नंतर तव्यावर दोन्ही बाजूने व्यवस्थित शेकून नंतर तूप लावणे

अळूवडी / Aluvadi

अळूवडी / Aluvadi

श्रावण महिना म्हटलं की अळूवडी पानात नाही असे कोकणातील घर विरळाच. गणपतीतही गौरीच्या नेवैद्यात अळूवडीला विषेश स्थान आहे.

अळूची पाने दोन प्रकारची असतात. ज्या पानांचे दांडे आणि देठ काळपट रंगाचे असतात ती पाने अळुवडीसाठी वापरतात. तुम्ही बाजारातून घेताना नीट बघून घ्या. भाजीचं अळू आणि वडीचं अळू अशी साधारण वर्गवारी भाजीवाले करतात.

अळूच्या पानांचा महिन्यातून दोनदा ते तीनदा आपल्या आहारात जरूर समावेश करावा. खूप तंतुमय पदार्थ असल्यामुळे वजन कमी करणाऱ्यांसाठी किंवा मधुमेही लोकांसाठी अळू अतिशय उपयुक्त आहे. A, B6 आणि C जीवनसत्वे यामध्ये खूप प्रमाणात असतात.

साहित्य 

• ५-६ मोठी अळूची पाने 
• तेल तळण्यासाठी 
• चण्याच्या डाळीचे पीठ (बेसन) 
• आगळ 
•  लाल तिखट 
•  हळद
• सफेद तिळ
• गरम मसाला 
•  मीठ

कृती

• एका भांड्यात बेसन घेणे, त्यात थोडी हळद, लाल तिखट , थोडे सफेद तिळ, थोडा गरम मसाला आणि चवीपुरते मीठ आणि थोडा आगळ घालून मिश्रण एकजीव करून घेणे. आवशक्यता वाटल्यास पाणी घालणे. मिश्रण थोडं घट्ट करून घेणे.
  
• आता अळूची सगळी पाने देठ कापून स्वच्छ धुवून, पुसून घ्यावीत.
  
• पाने उलटी करून जर काही जाड्या शिरा असतील  तर कापून घ्याव्यात.
  
• सगळ्यात मोठे पान उलटे ठेवून  त्यावर बेसन पेस्ट पसरवून घ्यावी.
  
• आता दुसरे पान त्यावर उलटे ठेवून त्यावरही पेस्ट लावून घ्यावी.
  
• अशा तऱ्हेने सगळी पाने एकावर एक लावून सगळ्यांना पेस्ट लावावी.
  
• ह्या सगळ्या पानांची घट्ट गुंडाळी करावी.
  
• आता ही गुंडाळी मोदकपात्रात १२-१३ मिनटे उकडून घ्यावी.
  
• उकडल्यावर हा उंडा थंड करून घ्यावा.
• थंड झाल्यावर ह्याच्या एकसमान आकाराच्या वड्या कापाव्यात.
  
• ह्या वड्या गरम तेलात खरपूस तळून घ्याव्यात. 

मालवणी घावणे

मालवणी घावणे 

घावणे आमच्या मालवणात अतिशय लोकप्रिय आहेत. मऊ लुसलुशीत आणि जाळीदार असे हे घावणे न्याहारीला किंवा जेवताना सुद्धा खाल्ले जातात ... 

घावणे दोन प्रकारे केले जातात. रात्री तांदूळ भिजवून सकाळी वाटून त्याचे घावणे बनवायचे किंवा तांदूळ धुऊन सुकवून त्याचे पीठ बनवून केले जातात.

साहित्य 

• १ कप तांदळाचे पीठ (पीठ मध्यम रवाळ, सरसरीत असावे फार बारीक दळू नये )
• १+१/४ कप पाणी  (थोडेफार कमी - जास्त पाणी लागेल , सरसरीत असावे)
• चवीनुसार मीठ 
• तेल 

कृती

•  तांदुळाचे पीठ, पाणी आणि मीठ एका वाडग्यात मिक्स करावे. गुठळ्या राहणार नाहीत याची काळजी घ्यावी. 
  
• नॉन - स्टीक डोसा तवा किंवा भिडयाला नारळाच्या किशिने किंवा कांदयाने  तेल लावून घ्यावे. त्यावर तयार मिश्रण वाटीने गोल पसरवून घ्यावे.
  
• झाकण ठेवून बारिक गॅसवर घावन शिजू द्यावे . २-३ मिनिटांनी घावन झाला की अजूबाजूने चमच्याच्या किंवा सुरीच्या टोकाने घावन  उलटून पुन्हा १-२ मिनिटे शिजू द्यावा. 
  
• गरम गरम  घावणे  नारळाच्या चटणी सोबत किंवा बटाट्याच्या पिवळ्या भाजीसोबत मस्त लागतात,

टीप 

• जाडा तांदूळ धुऊन सावलीत वाळत घाला आणि दळून आणा. त्यामुळे घावणे मऊ हलके आणि पांढरे शुभ्र होतील आणि बिघडण्याची शक्यता कमी होईल .
• घावण्यासाठी पीठ ताजेच घ्या जुन्या पिठाचे घावणे करताना तुटतात.

मालवणी बांगड्याचे तिकले / तिखले / Fish Masala

मालवणी बांगड्याचे तिकले / तिखले / Fish Masala

माशाच्या कढी प्रमाणे जास्त पाणी न ठेवता केवळ ताज्या नारळाच्या जाडसर चटणीत शिजवलेले बांगड्याचे तिकले / तीखले (fish masaka / bangda masala) आणि गरमागरम भाकरी वा चपाती ही आणखीन एक तोंडात पाणी आणणारी मालवणी पाककृती आहे. 

साहित्य:

• ७-८ ताजे बांगडे तुकडे करून घ्यावेत
• ८-१० सुक्या कश्मीरी मिरच्या 
• धने 
• बडीशेप 
• ४ तिरफळे
• ४-५ कोकम 
• कांदा
• हळद चिमुटभर
• १ ताजा नारळ
• १कढीपत्ता 
• टोमॅटो 
• लसूण 
• तेल फोडणीसाठी
• मीठ चवीनुसार

कृती :

• प्रथम कश्मीरी मिरच्या, धने व बडीशेप १५-२० मिनिटे पाण्यात भिजत ठेवावे.
• ओळ नारळ खवून घ्यावा.
• खववलेले खोबरे, कांदा, भिजत ठेवलेले धने, बडीशेप, मिरच्या, हळद, लसूण आणि टोमॅटो मिक्सरला बारीक वाटून घ्यावेत.
• एका पातेल्यात कढीपत्त्याची फोडणी द्यावी.नंतर त्यात मिक्सर मधील वाटप टाकावेत. तिरफळे व कोकम घालावीत. चवीपुरते मीठ घालावे. कढीप्रमाणे पाणी जास्त न घालता सैल होण्यापुरते पाणी घालून जाडसरपणा टिकउन शिजू द्यावे.
• एक उकळी आल्यावर बांगड्याचे तुकडे घालावे त्यांनतर एक उकळी आल्यावर उतरवावे.
• बांगड्याचे तिकले गरमागरम भाकरी किंवा चपाती बरोबर खावे.

टीप :

हळदीचे पान असल्यास ते सुद्धा घालू शकता  हळदीच्या पानाचा सुगंध खूप सुंदर येतो.

कैरीचे सार / कैरीची आमटी /Raw Mango Curry

कैरीचे सार / कैरीची आमटी /Raw Mango Curry 

कैऱ्यांचा मोसम चालू होत आहे.  कैरीला तिखट, मीठ लावून खाताना कसे वाटते? मस्त ना !  मग आता कैरीची हि आंबट-गोड आमटी एकदा करून बघा. नाव एकताच तोंडाला पाणी सुटेल अशी कैरीच्या आमटीची कृती खाली देत आहे. नक्की करून बघा.

साहित्य

• एक कैरी 
• किसलेलं ओलं खोबरं 
• ५-६ लसूण पाकळ्या 
• हिरव्या मिरच्या 
• मोहरी 
• कढीपत्ता 
• ५-७  काजू 
• कोथिंबीर 

कृती 

1. कैरीची वरची साल काढून कैरीचे मोठे मोठे तुकडे करणे.
2. किसलेलं ओल्या नारळाचं खोबरं, हिरव्या मिरच्या, २-३ लसूण, ५-७ काजू, कोथिंबीर आणि कैरीच्या फोडी हे सर्व एकत्र मिक्सरमधून बारीक वाटून घेणे.
   
3. गॅस वर टोप ठेऊन त्यात तेल ओतणे. तेल गरम  झाले कि मग त्यात मोहरी आणि कढीपत्ता टाकणे. मोहरी तडतडली कि मग लसूण टाकणे त्याला थोडा गुलाबी रंग आला कि मग त्यात मिक्सरमध्ये बारीक केलेलं वाटण टाकून त्यात आवश्यकतेप्रमाणे मीठ आणि पाणी घालणे आणि ढवळत राहणे.
   
   
   
4. साराला उकळी आली कि मग गॅस बंद करावा.
   
   
   

फणसाच्या कुवर्याची भाजी / कोवळ्या फणसाची भाजी / Fanasachi Bhaji

फणसाच्या कुवर्याची भाजी / कोवळ्या फणसाची भाजी
Fanasachi Bhaji 

ही भाजी म्हणजे मालवणची / कोकणाची  खास देणगी आहे. याला ‘कुवरी’ याच योग्य नावाने ओळखले जाते.  मालवणात / कोकणात  फणसाच्या कुवर्याची भाजी खुप आवडीने खाल्ली जाते.  हि भाजी करताना फणस इतका कोवळा असावा लागतो कि त्यात गरे धरले नसले पाहिजेत. हि भाजी  कितीही केली तरी अपुरीच वाटणारी आहे. कारण सकाळी खाल्ली तरी पुन्हा रात्री किंवा दुपारीही नुसतीच वाटीत घेऊनही खावीशी वाटणारी आहे. फणसाच्या दिवसात कमीत कमी ४/५ वेळा तरी व्हायलाच हवी. तरच जीभ काहीशी तृप्त होते.

साहित्य:

• कोवळा फणस  (फणसामध्ये गरे तयार झाले नसतील असा फणस )
• तेल 
• मोहरी 
• हळद
• ठेचलेली  लसूण 
• लाल मसाला
• चवीपुरते मिठ

कृती:

1. विळीच्या पात्याला आणि हाताला तेल लावून घ्यावे. विळीखाली वर्तमानपत्र पसरावे. फणस मधोमध आडवा चिरावा.  कागदाच्या तुकड्याने लगेच बाहेर आलेला चिक पुसावा.   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
2. प्रत्येक अर्ध्या भागाचे ४ भाग करावे. साल काढण्यापूर्वी आतील गऱ्यांच्या वर चिवट पट्टी असते ती नीट काढून टाकावी. ही पट्टी शिजत नाही, त्यामुळे पूर्ण काढून टाकावी. सालाकडचा भाग विळीवर काढून टाकावा. सोललेला तुकडा पाण्यात बुडवून ठेवावा नाहीतर काळा पडतो. अशाप्रकारे सर्व फणस सोलून घ्यावा. 
   
3. सोललेल्या फणसाचे छोटे छोटे तुकडे करावेत. लहान कुकरमध्ये हे तुकडे टाकावेत. तुकडे बुडेल इतपत पाणी घालावे. १/२ चमचा मिठ घालावे. ३ शिट्ट्या करून फणसाचे तुकडे मऊ शिजवून घ्यावे.
4. शिजवून घेतलेले फणसाचे तुकडे थोडे बारीक करून घेणे.
   
   
   
   
   
   
   
5. कढईत तेल गरम करून त्यात मोहोरी, ठेचलेली लसूण, कढीपत्ता, हळद आणि लाल मसाला घालून फोडणी करावी. त्यात शिजवलेला फणस फोडणीस टाकावे. चवीपुरते मिठ घालून ५-७ मिनिटे शिजवावे.